The Self Without Bad Traits

It is often said that cultivating good is more important than fighting evil. If, above all else, I’m striving to secure my house by ever improving ways against fire, hurricane, flood, thieves, mice, fungus, woodworms, etc., instead of comfortably arranging the interior, living in it will never be good. If, above all else, we look for and punish small and big wrongdoers in the state, instead of developing science and the economy, the country will never become prosperous. If, above all else, we desire to eliminate wrong theological convictions in the church, instead of cultivating the life of the spirit, good habits and mutual love, the church will ossify. These truths are well-known in the spiritual, political and economic life. By destroying evil, in all these cases we too often involuntarily destroy what is good as well. Is it like that in the case of one’s personal internal work?

I strive to work on myself. I go to confession. After each confession I try to do better, and still there are bad inclinations in myself, which tempt me to commit new sins. Oh, if good God took away all flaws of my character, how much more good I could do!

But hey, is it really so?

Perhaps there are such among the readers who can act on pure love of doing God’s will. There were such saints. Probably they do exist today as well, and there may be such among the readers of “Praca”. These reflections are not meant for them, but for people like myself, full of bad inclinations and egoism.

I know that the ideal disciple of Christ does good not because of a calculation, in order to be saved, but from pure love of good. I too like good and truth and respect God’s will, but when I put my efforts to even some minor thing, somewhere in the background of my consciousness there is the conviction that I will be rewarded for that small sacrifice in the life to come. And that conviction makes me glad and encourages me to work.

A certain saint, upon observing this in himself, was so struck by it that he no longer wanted to do good things, for – as he did them of egoism – they were devoid of any moral value – ceased to be good. And then he thought that this was a demonic temptation and decided to do things that are good regardless of the motivation. Whether I do something from the love of God and man or of myself (expecting to be rewarded) – if I only do something good – I serve the world. But let us return to the main topic.

If I imagine that in some miraculous way all viciousness were taken from me, all desire to criticize others, would I still have any reason to be interested in other people, or would others – perhaps with the exception of some figures worthy of reverence – become absolutely indifferent to me? I would cut myself off from people.

If I completely cease to be gluttonous, if it were completely indifferent to me what I eat, when and how much, would I be able, by a sense of reason, to eat in a manner that would allow me to fulfill any will – God’s or my own?

Most common human flaws were listed as the seven cardinal sins, which together form egoism and constitute the basis of all sins. These are, as we well know: wrath, greed, sloth, pride, lust, envy, and gluttony. These are not good traits, but when I think that all were to be taken from me, I realize that my personality would crumble to pieces. Only a small spark of the self would be left, but helpless, dull, desiring nothing – doing nothing.

Perhaps I exaggerate a little bit, for there is in me a little bit – not much, but some – true love of God and doing his will. Perhaps, then, my personality wouldn’t fall apart completely, yet it would certainly be overcome by serious psychological depression.

What should I do, then?

Instead of fighting the evil that is in me, I should cultivate the seeds of good that are there already, and slowly transform bad traits into good ones. In the first place I should serve the good. So I will utilize my bad traits for service to God. May my pride lead me to be ever more active in the service of good. May greed lead me to earn as many merits in the eyes of God as possible.  May impurity, sensuality encourage me to give warmth and love to those that I desire. For the erotic inclination was given to man in order that he may learn to love. May envy become my motivation to surpass others in receiving God’s grace. May Gluttony contribute to forming rational eating habits of my own and caring for those who suffer hunger. May wrath be directed at all injustices that I encounter and may it learn to speak not in helpless anger but in haste to help where I may help. And may laziness lead to a rational way of handling and preserving my energy and strength, to the ability of finding the right forms of necessary rest instead of additionally wasting energy and time by succumbing to exhausting forms of entertainment and addictions.

If I act like that, only the effects of my actions will be good. The forces driving my actions will at the beginning be little noble, egoistic. But after doing so for a long time, some actions will become my habits. I will start to cherish them, like them. And in this way the love of good, of God, will slowly grow in me. And then all egoistic forces and those listed as the seven cardinal sins, as well as other, less important ones, will cease to be necessary as motivations. Unused, they will wither. The force driving my actions will be only the strife for the highest good, the desire to do God’s will.

When shall it happen? Perhaps not in this life. But I should strive for it and not wait for the next. After death, I won’t have such a life, such opportunities to work on myself as I do now anymore. And my present aspirations, my practical efforts will form a basis for what will be able to grow in the next life.

Angels act upon pure love of doing God’s will. Humanity shall become the tenth angelic choir. Through baptism we became the brothers of Christ. Some day he will remove all traces of evil from us, but we shouldn’t ask him to do it before the time comes.

Br. Pawel, “Praca nad Soba” 51 (2008), p. 1-4.

This Sunday at 2pm at Mass celebrated, as every week, by Cracow Mariavites at St. Martin’s the preacher will be a guest from the United States. Br. Robert Sevensky is prior of the Episcopal Benedictine Monastery in New York which belongs to the Order of the Holy Cross. The Holy Cross Order is an international Anglican monastic order following the rule of St. Benedict. It was founded in 1884 by the Rev. James Otis Sargent Huntington. Its members follow a threefold vow of obedience, stability and conversion to the monastic way of life. They are encouraged to develop their own ministries within the framework of their monastic vocation. Also lay people and diocesan clergy may participate in the life of the Order; they “intend to love and serve God through a relationship with the Order of the Holy Cross (Anglican), adapting to their lives the Benedictine principles on which the monks base their common life.”

Br. Robert has stayed in the Tyniec Benedicine Abbey near Cracow for a few days where he took part in the Monastic Ecumenical Congress.

Today we eventually found on Youtube the episode from an extremely popular documentary series from early 80s “Religions and Churches in Poland” about the Catholic Church of the Mariavites. We can find there among other things unique recordings of the liturgical life of the Mariavite community in Felicjanów. We posted them below. You can find more information about Mariavitism here.

Fragment Eucharystii celebrowanej przez ówczesnego zwierzchnika Kościoła, Arcybiskupa Marię Rafaela Wojciechowskiego. // Fragment of a Mass presided by the then superior of the church, Father Archbishop Maria Rafael Wojciechowski.

Fragment adoracji Najświętszego Sakramentu prowadzonej przez obecną zwierzchnik Kościoła, Arcybiskupkę Marię Beatrycze Szulgowicz. // Fragment of an adoration of the Most Blessed Sacrament presided by Mother Maria Beatrycze Szulgowicz.

Na fotogrfii Li Tim-Oi, jej matka, biskup Mok, jej ojciec, archidiakon Lee Kow Yan po jej święceniach na diakona przez biskupa Halla w katedrze św. Jana we Wniebowstąpienie Pańskie 22 maja 1941

Jakaż tedy może być pomyślana przeszkoda, żeby rodzaj niewieści nie mógł otrzymać teraz Ducha Świętego do sprawowania tej wysokiej godności kapłańskiej w Kościele? Żadna, oprócz chyba tej, że nie znany jest Tradycyi Kościelnej taki zwyczaj, ażeby święcono niewiasty na Kapłanów, chociaż je święcono na Dyakonów.

Ale brak tradycyi nie może być przeszkodą do wprowadzenia w życie kościelne tego, co się nie sprzeciwia ani zasadom wiary, ani moralności chrześcijańskiej. Wszystko bowiem może być do Kościoła Chrystusowego za sprawą i Wolą Ducha Świętego wprowadzone, co jest dobre, byleby tylko ta rzecz nowo wprowadzona przyczynić mogła Bogu chwały, a duszom zbawiennego pożytku. – Dlatego i w Apokalipsie Chrystus Pan, zapowiadając rzeczy nowe w Swym Kościele, mówi: „Oto nowe czynię wszystkie rzeczy”.

Gdy czytamy te słowa ponownie właśnie dzisiaj, przychodzi nam na myśl, że arcybiskup Michał, zresztą nie bez powodu uważany za postać kontrowersyjną, w tym wypadku “strzela w dziesiątkę”. Mamy wrażenie, że właściwie żaden “obrońca Tradycji” nie odpowiedział w zadowalający sposób na to właśnie pytanie: dlaczego tak często uniemożliwiamy Duchowi Świętemu urzeczywistnienie tego, co zostało zapowiedziane przez Jezusa Chrystusa, uczynienie wszystkiego nowym?

Powróćmy jednak do ks. Florence Li Tim-Oi. Urodziła się 5 maja 1907 r. w Hongkongu. Jej chińskie imię oznacza “Ukochaną Córkę”. Nadając je, jej ojciec chciał podkreślić, że kochał ją nie mniej aniżeli gdyby urodziła się chłopcem. Jako studentka przyjęła chrzest i wybrała imię Florence na cześć Florence Nightingale (1820-1910), reformatorki społecznej i twórczyni nowoczesnego pielęgniarstwa, niestrudzenie głoszącej, że “Ludzkość musi stworzyć Człowieczeństwo, podążając śladami Jezusa, obrazu prawdziwego człowieczeństwa”. Powołanie do służby w Kościele odczuła będąc na święceniach diakonatu w 1931 r. Po czteroletnich studiach teologicznych służyła najpierw jako osoba świecka w Kawoon i Makao a następnie sama również została ordynowana na diakonkę w 1941 r. i wysłana do pracy w parafii anglikańskiej, znajdującej się w portugalskiej kolonii Makao. Gdy kilka miesięcy później Hongkong wpadł w ręce Japończyków, uniemożliwiło to kapłanom przyjazdy do Makao  w celu przewodniczenia Eucharystii. Pomimo tego, Florence kontynuowała swoją służbę, zaś biskup Hongkongu Ronald Hall stwierdził w 1944 r., że “dzieło Boże będzie przynosiło lepsze rezultaty, jeżeli Florence uzyska odpowiadający charakterowi jej posługiwania tytuł kapłana”. Po zakończeniu II Wojny Światowej, wieść o jej święceniach wzbudziła wiele kontrowersji, wskutek czego ks. Florence dobrowolnie zrezygnowała ze swojej kapłańskiej “licencji” do momentu, gdy Wspólnota Anglikańska wypracuje wspólne stanowisko w kwestii ordynacji kobiet, aczkolwiek nie zrezygnowała z samych święceń i kontynuowała pracę w Kościele aż do zamknięcia wszystkich kościołów w ramach Rewolucji Kulturalnej, która trwała w Chinach od 1958 do 1979 r. (jej decyzja o niesprawowaniu funkcji kapłańskich również przywodzi na myśl decyzję Starokatolickiego Kościoła Mariawitów, który nigdy nie unieważnił świeceń udzielanych wcześniej kobietom, aczkolwiek zaprzestały one pełnienia posługi kapłańskiej w parafiach, posługując najprawdopodobniej nadal w Zgromadzeniu Sióstr Mariawitek w oczekiwaniu na aprobatę swych święceń przez Unię Utrechcką; obecnie większość Kościołów Unii sama również święci kobiety, a mariawici, paradoksalnie, wciąż nie powrócili do praktyki, której są pionierami). W tym czasie ks. Florence Li Tim-Oi zmuszono ją do pracy w polu i w fabryce, i karano za działalność kontrrewolucyjną. Po rewolucji powróciła do sprawowania funkcji kapłańskich w Kościele w Chinach i ponownie uzyskała “licencję” w Kanadzie, dokąd wyemigrowała. Zmarła 26 lutego 1992 w Toronto i jest tam pochowana.

Dzisiejsze święto skłania jednak nie tylko do refleksji nad kawałkiem historii Kościoła, ale również nad sytuacją, w której znajduje się on obecnie. W poruszający sposób pisze o tym Mark Harris na swoim blogu. Poniżej kilka cytatów stamtąd:

Warto zauważyć, ze biskup Hall nie miał możliwości zasięgnięcia opinii żadnego z “Instrumentów Jedności” [instrumentami jedności światowej Wspólnoty Anglikańskiej są m.in. Arcybiskup Canterbury, Anglikańska Rada Konsultacyjna oraz Konferencja Biskupów w Lambeth, przyp. DSTP] zanim podjął swoją decyzję i w istocie spotkał się później z ogólnym potępieniem. Po wojnie, pomimo dezaprobaty i nacisków ze strony Konferencji Lambeth, która odbyła się w 1948 i dwóch kolejnych arcybiskupów Canterbury, nie zażądał jednak od Tim-Oi wyrzeczenia się udzielonych jej święceń.

(…)

Powinniśmy obchodzić jej pamiątkę jako kobiety, której powołanie i posługiwanie były negowane przez Wspólnotę, wyszydzane przez jej rząd, i która do czasu pierwszej fali święceń kobiet, gdy udzielono jej licencji w Kanadzie, nie była uznawana jako kapłan przez pozostałą część Wspólnoty.

(…)

Prawdziwa lekcja wypływająca z historii święceń kobiet brzmi, że gdy jedność i wspólnota stają się najważniejszym priorytetem dla Kościoła, skutkuje to ciągłym odkładaniem decyzji i nierównym traktowaniem tych, których sprawa najbardziej dotyczy

Trudno się tutaj nie zgodzić z Markiem Harrisem. Dla tych, którzy, jak my, widzą w sobie przedstawicieli szeroko rozumianego zreformowanego katolicyzmu, jedność Kościoła jest rzeczą niezwykle ważną, i oczywiście powinniśmy być świadomi, że czasem wymaga ona kompromisów, również w odniesieniu do spraw, o których jesteśmy głęboko i gorąco przekonani. Z tego powodu odnosimy się ze zrozumieniem do tych, którzy, jak zmarły przed kilkoma dniami nasz przyjaciel Opat Klaus Schlapps OPR, uważają że decyzja o święceniu kobiet może zostać podjęta jedynie przez Kościół powszechny. Z drugiej strony nie powinniśmy też zapominać o tym, na co w marcu ubiegłego roku zwrócił uwagę prof. Daniel Joslyn-Siemiatkoski w swoim wprowadzeniu wygłoszonym na konferencji Przybliżamy Kościół Episkopalny w Krakowie:

… istotne jest, aby dostrzec jak anglikanie zachowywali swoją odrębną tożsamość, jednocześnie uznając to, co łączy ich z innymi chrześcijanami. Ta elastyczność jest wyrazem reformowanego katolicyzmu adoptowanego do kontekstu lokalnego.

I właśnie ten kontekst lokalny nakłania niekiedy do podejmowania decyzji pomimo świadomości, że Kościoły funkcjonujące w innych kontekstach nie zgodzą się z nimi. W przeciwnym razie, to znaczy gdy zabraknie mu odwagi potrzebnej do podejmowania takich decyzji i ponoszenia ich konsekwencji, Kościół lokalny nie będzie bowiem w stanie wypełnić swej misji prorockiej w miejscu, w którym został do jej wypełniania powołany. Mając to w pamięci, odmówmy wspólnie modlitwę przypadającą na dzisiejsze święto.

Łaskawy Boże, dziękujemy Ci za powołanie Florence Li Tim-Oi, umiłowanej córki, do bycia pierwszą kobietą sprawującą urząd kapłański w naszej Wspólnocie. Natchnij nas łaską swojego Ducha, abyśmy naśladowali ją, służąc Twojemu ludowi z cierpliwością i radością przez wszystkie dni naszego życia i w każdych okolicznościach składali świadectwo o naszym Zbawicielu Jezusie Chrystusie, który żyje i króluje z Tobą i Duchem Świętym, jeden Bóg, na wieki wieków. Amen.

The photograph shows Li Tim-Oi, her mother, Bishop Mok, her father, Archdeacon Lee Kow Yan after her ordination as Deacon by Bishop Hall at St John’s Cathedral HK. Ascension Day 22 May 1941

What impediment can be conceived now for the female kind to be able to receive the Holy Spirit to perform this high priestly honor in the Church? None, save perhaps for the fact that the Tradition of the Church does not know the custom of ordaining women to the priesthood, even though they were ordained as deacons.

But lack of tradition cannot be an impediment to the introduction into the life of the church what is not in conflict either with the Christian rules of faith or of morality. For everything can be introduced into Christ’s Church by the action and will of the Holy Spirit what is good, if only this new thing may increase God’s glory and be to a saving advantage to [all human] souls. – That is also why Christ our Lord says in the Apocalypse, announcing new things in his Church, “Behold, I make all things new”.

Reading these words again today of all days, the thought comes to our mind that Archbishop Michał, by the way not without a reason often considered a controversial figure, in this case “nailed it.” We think that actually no “defender of Tradition” has given a satisfying answer to this question: “Why do we prohibit the Holy Spirit so often from realizing what was announced by Jesus Christ, making all things new…”

But let us return to the Rev. Florence Li Tim-Oi. She was born on May 5 1907 in Hong Kong. Her Chinese name means “Much Beloved Daughter” as her father wanted to signify that she was not less dear to him than a son would have been. As a student she was baptized and chose the name of Florence in honor of Florence Nightingale (1820-1910), a social reformer and founder of modern nursing, tireless herald of “Mankind which must create Mankind following in the footsteps of Jesus, the image of true humanity.” She felt the call to ministry at an ordination of a deacon in 1931 and, after taking a four year course in theology, first served as a lay person in Kawloon and then Macao and then was herself ordained a deacon in 1941, and assigned to the Anglican congregation in the Portuguese colony of Macao. When a few months later Hong Kong fell to Japan, priests could not travel from Hong Kong to Macao to celebrate the Eucharist. Despite this, Florence continued her ministry and Bishop Ronald Hall of Hong Kong decided in 1944 that “God’s work would reap better results if she had the proper title” of priest. When World War II ended, her ordination aroused much controversy and Rev. Florence was forced to give up her license (as she was informed that Bishop Hall would have to resign if she didn’t do it) until the Anglican Communion would come to an agreement on the issue, but not her Holy Orders, and continued to serve the church until all churches were closed during the Cultural Revolution in China from 1958 to 1979. She was forced to work on a farm and in a factory and was punished for what were deemed to be counter revolutionary activities by the Chinese authorities (her decision to resign her license resembles what the Old Catholic Church of the Mariavites did as it has never declared the orders of women to be invalid but withdrew the licenses of all ordained women until the matter would find approval in the Old Catholic Union of Utrecht – thenceforth they probably ministered as priests only to other sisters in the Mariavite Order and not in parishes). She resumed the practice of her priesthood in the Church in China, and was licensed in Canada where she emigrated. She died on 26 February 1992 in Toronto and is buried there.

Today’s commemoration bids us not only to reflect on a piece of the history of the church, but also on its situation nowadays. Mark Harris writes about this in a moving way on his blog. Below a few excerpts from his post.

It should be noted that Bishop Hall was in no position to consult any of the “Instruments of Unity” before making this decision and, in fact, was later roundly condemned by them. After the war, despite censure and pressure from the 1948 Lambeth Conference and two successive Archbishops of Canterbury, Bishop Hall did not require Tim Oi to renounce her ordination.

…

We must remember her as a woman whose vocation and ministry were severely curtailed and dismissed by the Communion, held in scorn by her government, and went unrecognized as a priest by the rest of the Communion until in the first flood of ordinations of women to the priesthood she was licensed in Canada.

…

The real lesson derived from the story of the ordination of women is that when unity and fellowship become the first priority for the Church the result is the endless postponement of decision-making and the inequitable treatment of those most closely involved with the issue.”

We can hardly disagree with Mark Harris on this. For representatives of broadly understood reformed Catholicism the unity of the Church is extremely important, and we should be aware that this unity sometimes requires compromises, including ones regarding things about which we are convinced deeply and honestly. That is why we can understand the standpoint of those who, like for example our friend Abbot Klaus Schlapps OPR, who died a few days ago, think that the ordination of women may be introduced only by a deciscion of the universal church. On the other hand we should not forget about what Prof. Daniel Joslyn-Siemiatkoski said in March of the past year at the Conference Bringing the Episcopal Church to Cracow:

… it is important to see how Anglicans retained their distinct identity while recognizing what they held in common with other Christians. This flexibility is an expression of reformed Catholicity adapted to local contexts.

And these local contexts sometimes require taking decisions despite the awareness that churches operating in other contexts will disagree with them. In other case, that is if it doesn’t have the courage to take such decisions and accept their consequences, the local church will not be able to fulfill its prophetic mission where it is called to do it. With this in mind, let us say the collect for today’s commemoration.

Gracious God, we thank thee for calling Florence Li Tim-Oi, much-beloved daughter, to be the first woman to exercise the office of a priest in our Communion: By the grace of thy Spirit inspire us to follow her example, serving thy people with patience and happiness all our days, and witnessing in every circumstance to our Savior Jesus Christ, who liveth and reigneth with thee and the same Spirit, one God, for ever and ever. Amen.

Readings: Deuteronomy 4, 1-2; 6-9; Mark 7,1-8; 14-15; 21-23.

What will be left after we’re gone? Religions are not eternal, even though they do what they can in order to make it seem as though they were. And still – as everything in this world – they have their beginning, their history and often also their end. They become then at best a memory or an object of studies.

What will be left after we’re gone? If it depended on us, what would we like a scholar of our times to bring out of the darkness of the past – in a few hundreds or perhaps thousands of years?

A question like this is also a question about the essence, the core of what we believe in. One of the reasons we have gathered here is to learn about the Anglican tradition. So there is nothing strange in the fact that as the hosts, yesterday and the day before yesterday, we have been confronted with questions about the “specificity” of this tradition, about its characteristic elements. What do Anglicans believe in?  What is their position on this or that issue? How do they pray? This all comes down to one basic question: What is Anglicanism actually? Step by step it became clearer and clearer that the characteristic feature of Anglicanism is… that it has actually never wanted to have any characteristic features, that it simply wanted to be Christian – in a sense without predicates, without redundant defining features. And when some predicates were used, they actually pointed at the impossibility of putting on us any label known from the history of the church. So we talked for example about the Anglican churches being (both) Catholic and Reformed. Catholic, because they stress the continuity of the Christian tradition since its very beginning, and Reformed, because they are aware of the need to deal with it with criticism, which is exemplified not only by the 16th century Reformation, but also many subsequent reforms and changes. If we fulfilled our task well, in the course of these conversations one more thing should have become apparent – that, according to Anglicans, the question about what Christianity is can be often not answered otherwise but by another question, which then in its turn brings forth yet another question, etc., etc…

Interestingly, in the Gospel for today Jesus deals with a similar question. Christians sometimes perceive the Old Testament rules pertaining to ritual purity as something marginal, of little significance. But for the Jews they have a totally different meaning; they touch upon the very essence of their religion. So in today’s Gospel the Jew Jesus is confronted with the question asked – in a quite aggressive manner (for as an accusation) – by his fellow Jews about what was for him the essence of the faith they all professed.

Also during our conversations the topic of God’s Law and it’s role came up a few times. We said that it was/is meant to prepare people to spiritual independence. The churches often forget that the rules they preach are never an aim in themselves, that they are meant to prepare people to attain such a level of spiritual development that external prohibitions and obligations won’t be needed anymore, for they will find their way into the very hearts of people, they will become their integral part. Religious upbringing should then always point to freedom, to inner liberty, to independent thinking, feeling and judging.

Speaking about the various roles of the Law, we haven’t yet mentioned the one sketched in today’s Old Testament lesson: the Law as the line separating those who obey by it from all others. We know it from our own experience. We like very much to draw such lines. We very often treat the world around us as something fundamentally different, “impure”, dangerous. We very often think as if the church – the People of God – were here and not behind these doors anymore. There are those those whom we should, at best, “convert” – to our way of thinking, of course. Yet Jesus says something different: it is not from the outside that danger comes. It is not from the outside that this what might “pollute” us comes. It’s not “the others” that pose a danger to us, it is not them that we should fear. The source of the danger is we ourselves – our own hearts.

And now I would like to take a step in a direction that may surprise some of you.  We have gathered here this morning in order to celebrate the Eucharist together. In a moment we will come over to another room and there stand around the altar. We wanted very much that priests be among us, and we did what we could to make it happen, in order to be able to celebrate the Eucharist at which they would preside. We are very grateful to Br. Pawel and the Rev. Tony Litwinski for finding time and coming to Poznan, because the priestly ministry is very important to us and not only in the functional sense. Priesthood is not only a function which enables something to be done according to the rules of the church, it is above all a sort of lens where the things that make the church come together – it is a living symbol making the essence of our calling visible to us. That is why Anglicanism, also in the middle of the storms of the Reformation, preserved the continuity of the threefold spiritual ministry of deacons, presbyters and bishops. For us their ministry is not a marginal “addition” to the church, but is rooted in its very essence, even if it always was subject to and will always be subject to historical changes and be shaped according to local circumstances. It can be seen precisely when we celebrate the Eucharist. But on the other hand our priests will in a while stand around the altar hand in hand with us, simply as ones of us. And this points to another – not less basic – dimension of the Eucharist. Not only they carry it on their shoulders. Not only on them, and even not on them in the first place, depends the authenticity of what we will be doing in a moment. The Sacrament of Christ’s Real Presence among us is rooted in his promise (“I am with you always, even unto the end of the world”), but also in our reaction to it. On our way here we prayed the Daily Office for the typical for Mariavitism, and at the same time giving rise to many misunderstandings and controversies, Commemoration of the Cessation of the Eucharistic Sacrifice. What is it about? In the last revelation from the series given to the Blessed Maria Franciszka, she wrote that she was said that Christ will not descend on altars where the sacrifice of the Holy Mass is not celebrated worthily. What does it mean?

At this point I would like to come back to today’s Gospel. The Pharisees and scribes ask about ritual purity, but Jesus’ answer gives a fundamentally different dimension and meaning to this question. Jesus took the whole issue from the level of cult to the moral level – that is the one of our attitude to other people. For the words like malice, theft, murder, greed, deceit and adultery are about nothing else but our attitude to our neighbors! This was the essence of religion for Jesus. In one of the conversations we had yesterday, Br. Pawel quoted an Orthodox theologian who stressed that every human being is, if I remember correctly, an antenna for the Holy Spirit. Here a question arises: how do we treat people, knowing about this? How do we treat others, knowing that they – like we – are bearers of the same Spirit, that in their nostrils is the same breath of God that gives life to us also? This is the essence of morality, and not faithful obeying by these or other rules and regulations. And this is also the essence of our contribution to the Real Presence of Lord Jesus Christ in the Sacrament of the Altar. This Presence does not in the first place depend on the presence of a priest. The priest doesn’t guarantee anything – this is what the Mariavite Commemoration, which we celebrated last Friday, reminds us of. This Presence depends on us all, on our openness to the words of Jesus and readiness to make work of them. And not only today. The real test will come when we leave this place, when we come back to our daily duties, our normal life. Will we be ready to treat other people as livened by the same breath of God which pulses also in us? Will we be ready to treat them as our sisters and brothers? Will we share our bread and wine with them and accept bread and wine from their hands? Each time this happens, He will be among us. For as one rabbi put it: God dwells where we – people – let him in…

Czytania: Pwt 4, 1-2; 6-9; Mk 7, 1-8; 14-15; 21-23.

Co po nas pozostanie? Religie nie są wieczne, chociaż robią wszystko, co w ich mocy, aby się takimi wydawać. A jednak – jak wszystko na tym świecie – maja swój początek, swoje dzieje i nierzadko również swój koniec. Wówczas stają się co najwyżej wspomnieniem, albo materiałem badawczym.

Co po nas pozostanie? Gdyby to od nas zależało, co miałby wydobyć z zapomnienia jakiś badający nasze czasy archeolog – za kilkaset czy może kilka tysięcy lat?

Tak postawione pytanie jest jednocześnie pytaniem o to, co stanowi istotę, esencję tego, w co wierzymy. Jednym z celów, dla których spotkaliśmy się tutaj, jest poznanie tradycji anglikańskiej. Nie ma w tym zatem nic dziwnego, że jako prowadzący wczoraj i przedwczoraj wciąż na nowo konfrontowani byliśmy z pytaniem o „specyfikę” tej tradycji, o jej charakterystyczne cechy. W co wierzą anglikanie?  Jak się zapatrują na taką czy inną kwestię? Jak się modlą?  To wszystko składa się na jedno podstawowe pytanie: Czym właściwie jest anglikanizm? Krok za krokiem stawało się coraz jaśniejsze, że cechą szczególną anglikanizmu jest to, że… właściwie nigdy nie chciał mieć on żadnych szczególnych cech, że chciał być po prostu chrześcijaństwem – w jakimś sensie bezprzymiotnikowym, pozbawionym zbędnych dookreśleń.  Gdy zaś jakieś przymiotniki się pojawiły, to takie, które wskazują na niemożliwość umieszczenia nas w jakiejś gotowej szufladzie, którą znamy z historii Kościoła. Mówiliśmy na przykład o tym, że Kościoły anglikańskie są (zarazem) katolickie i reformowane. Katolickie, bo podkreślają ciągłość chrześcijańskiej tradycji od jej zarania, i reformowane, bo są świadome potrzeby krytycznego obchodzenia się z nią, czego wyrazem była nie tylko reformacja XVI w., ale także wiele innych, późniejszych reform i przemian. Jeśli spełniliśmy swoje zadanie właściwie, w toku tych rozmów powinno było okazać się jeszcze coś innego – że zdaniem anglikanów na pytanie o to, czym jest chrześcijaństwo, często nie da się odpowiedzieć inaczej aniżeli następnym pytaniem, które potem zrodzi kolejne pytanie, itd., itd…

Co ciekawe, w Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jezus ma do czynienia z podobnym pytaniem. Chrześcijanom starotestamentowe przepisy dotyczące rytualnej czystości jawią się niekiedy jako coś pobocznego, mało istotnego. Dla wyznawcy judaizmu mają one jednak zupełnie inne znaczenie; dotykają wprost istoty jego religii, jej esencji. Tak więc w dzisiejszej Ewangelii Żyd Jezus zostaje skonfrontowany z – dość agresywnie (bo w formie zarzutu) sformułowanym – pytaniem swoich współwyznawców o to, co dla Niego stanowi istotę wiary, którą wspólnie wyznają.

Również w czasie naszych rozmów powracał temat Prawa Bożego i jego roli. Mówiliśmy o tym, że miało/ma ono wychowywać ludzi, stopniowo przygotowywać ich do osiągnięcia duchowej samodzielności. Kościoły często zapominają, że zasady, które głoszą, nigdy nie są celem samym w sobie, że mają przygotowywać do osiągnięcia takiego stopnia rozwoju świadomości, na którym właściwie nie będą już potrzebne jako zewnętrzne nakazy i zakazy, bo naprawdę zapadną nam w serca, staną się integralna częścią nas samych. Wychowanie religijne powinno być więc zawsze wychowaniem do wolności, do wewnętrznej swobody, do samodzielnego myślenia, odczuwania i rozstrzygania.

Mówiąc o rożnych rolach, jakie spełnia Prawo, nie wspomnieliśmy dotąd o tej, która zarysowuje się w pewnym stopniu w dzisiejszej lekcji starotestamentowej: Prawo jako granica oddzielająca przestrzegających go od wszystkich innych. Znamy to z autopsji. Bardzo chętnie wytyczamy takie granice. Bardzo często traktujemy świat wokół nas jako coś zasadniczo odmiennego, „nieczystego”, groźnego. Bardzo często wyobrażamy sobie to tak, że tu jest Kościół – Lud Boży – natomiast za tymi drzwiami już go nie ma. Tam są, w najlepszym wypadku ci, których powinniśmy „nawrócić” – oczywiście na nasz sposób myślenia. Jezus mówi jednak coś innego. To nie z zewnątrz pochodzi niebezpieczeństwo. To nie z zewnątrz pochodzi to, co mogłoby nas „skalać”. To nie „inni” nam zagrażają, to nie ich powinniśmy się obawiać. Źródłem tego, co naprawdę niebezpieczne, jesteśmy my sami – nasze własne serca.

I teraz chciałbym postawić krok w kierunku, który być może niektórych z Was zdziwi. Zebraliśmy się dzisiejszego ranka, by wspólnie świętować Eucharystię. Za chwilę przejdziemy do drugiego pomieszczenia i staniemy wokół ołtarza. Bardzo pragnęliśmy i dołożyliśmy wielu starań, by byli wśród nas kapłani, pod kierunkiem których moglibyśmy ją celebrować. Jesteśmy bardzo wdzięczni bratu Pawłowi i ks. Tony’emu Litwinskiemu, że znaleźli na to czas i przyjechali do Poznania, bo posługa kapłańska jest dla nas ważna i to nie tylko w sensie funkcjonalnym. Kapłaństwo to nie tylko funkcja, która umożliwia robienie czegoś zgodnie z kościelnymi przepisami, to przede wszystkim rodzaj soczewki, w której skupia się to, czym Kościół właściwie jest – to żywy symbol unaoczniający nam istotę powołania nas wszystkich. To dlatego anglikanizm, również w samym środku reformacyjnych burz, utrzymał ciągłość trójdzielnej posługi duchowej diakonów, prezbiterów i biskupów. Dla nas ich posługa nie jest jakimś drugorzędnym „dodatkiem” do Kościoła, lecz tkwi w jego istocie, nawet jeśli zawsze podlegała i będzie podlegać historycznym przemianom i kształtować się pod wpływem lokalnej specyfiki. Najlepiej widać to właśnie, gdy sprawujemy Eucharystię. Z drugiej strony jednak nasi kapłani staną za chwilę wokół ołtarza ramię w ramię z nami, po prostu jako jedni z nas. I to wskazuje na inny – nie mniej podstawowy – wymiar Eucharystii. Nie tylko oni dźwigają ją na swoich barkach. Nie tylko od nich, a nawet nie od nich przede wszystkim, zależy autentyzm tego, co za chwilę będziemy robić. Sakrament Rzeczywistej Obecności Chrystusa wśród nas jest zakorzeniony w Jego obietnicy („Będę z wami po wszystkie dni aż do skończenia świata”), ale również w naszej reakcji na nią. Jadąc tutaj odmawialiśmy w samochodzie modlitwy brewiarzowe przeznaczone na, charakterystyczną dla mariawityzmu, a jednocześnie wzbudzająca wiele nieporozumień i kontrowersji, Pamiątkę Ustania Ofiary. O co w niej chodzi? Otóż, w ostatnim z serii objawień, które Założycielka mariawityzmu, bł. Maria Franciszka, zapisała własną ręką, jest powiedziane, że Chrystus nie będzie zstępował na ołtarz tam, gdzie ofiara Mszy Świętej będzie sprawowana niegodnie. Co to znaczy?

W tym momencie chciałbym powrócić do dzisiejszej Ewangelii. Faryzeusze i uczeni w Piśmie pytają o rytualną czystość, ale odpowiedź Jezusa nadaje temu pytaniu zasadniczo inny wymiar i znaczenie. Jezus przenosi całe zagadnienie z płaszczyzny kultowej na płaszczyznę moralną – tzn. tę, która dotyczy naszego stosunku do innych ludzi. Kiedy bowiem padają takie słowa jak: zło, kradzież, zabójstwo, chciwość, przewrotność, niewierność, to przecież nie chodzi o nic innego, aniżeli o nasz stosunek do bliźnich! To stanowi dla Jezusa istotę religii. W jednej z rozmów, które prowadziliśmy tu w dniu wczorajszym, brat Paweł zacytował pewnego prawosławnego teologa, podkreślającego, że każdy człowiek jest, jeżeli dobrze zapamiętałem te słowa, anteną przyciągającą Ducha Świętego. Tu powstaje pytanie: jak traktujemy ludzi, wiedząc o tym? Jak traktujemy innych, wiedząc, że są oni – tak jak my – nosicielami tego samego Ducha, że w ich nozdrzach znajduje się ten sam Boży oddech, który i nas ożywia? To właśnie stanowi sedno moralności, a nie wierne przestrzeganie takich czy innych reguł i zasad. I to stanowi również sedno naszego wkładu w Rzeczywistą Obecność Pana Jezusa Chrystusa w sakramencie Eucharystii. Ta Obecność nie zależy przede wszystkim od obecności kapłana. Kapłan niczego nie gwarantuje, niczego nie „załatwia” – o tym właśnie przypomina nam mariawicka Pamiątka, którą obchodziliśmy w miniony piątek. Ta Obecność zależy od nas wszystkich, od naszej otwartości na słowa Jezusa i naszej gotowości obrócenia ich w czyn. I to nie tylko dziś. Prawdziwy sprawdzian nadejdzie, gdy stąd wyjedziemy, gdy powrócimy do naszych codziennych obowiązków, naszego normalnego życia. Czy będziemy gotowi podejść do innych ludzi jako do ożywianych tym samym Bożym oddechem, który pulsuje również w nas? Czy będziemy gotowi potraktować ich jak nasze siostry i naszych braci? Czy podzielimy się z nimi naszym chlebem i naszym winem i przyjmiemy z ich rąk chleb i wino? Za każdym razem, gdy tak będzie, On będzie wśród nas. Jak to bowiem ujął pewien rabin: Bóg mieszka tam, gdzie my – ludzie – Go wpuścimy…

The world-renowned astrophysicist, professor of the Jagiellonian University and Mariavite priest, Konrad M.P. Rudnicki, will be celebrating services in the Episcopal rite in Cracow. (The services will be in Polish.) He was authorized to do it by the bishop-in-charge of the Concovation of Episcopal Churches in Europe, the Rt. Rev. Pierre Whalon. The Rev. Rudnicki will be assisted and supported by Dominik Chmielewski,  young Methodist theologian from South Poland. The first service will be celebrated on Saturday, October 13, at 5 pm in Sw. Filipa 23/6 street. (More about the services here.)

Brother Pawel prepares the altar before the Eucharist in Poznan

The Rev. Professor Rudnicki, whom we address, at his own request, simply as Brother Pawel, has been for years the pastor of the Cracow Mariavite congregation which meets in St. Martin’s Lutheran Church in Grodzka street, and you can still meet him there at the altar, almost every Sunday. The Cracow Mariavite congregation is a unique ecumenical initiative, since it brings together Mariavites from the two the churches of this tradition. (The Plock and the Felicjanow one.) Apart from that, Rev. Rudnicki is also the Minister General of the Ecumenical Mariavite Order comprising members of different Christian churches as well as the publisher and editor of the magazine “Praca nad Soba” (“Work on Oneself”). When in the 80s he worked in the observatory in Castel Gandolfo, pope John Pole II invited him to celebrate Mariavite Eucharist in his private chapel. About his relationship with the Episcopal Church he told us:

During four years of my research stays in the United States (three years in the Los Angeles diocese and one year in the Galveston-Houston diocese [Rev. Prof. Rudnicki probably means here the Episcopal diocese of Texas] I served as a non-stipendiary priest in three Episcopal parishes. It was simply a need of my soul: not to stop being a priest. There were only low church parishes in the surroundings of the University where I worked, even though I would rather have served in a high church one. But I had no choice. I obtained a permission and a referral from my bishop in Plock and got a certificate from the bishop in charge of the respective Episcopal diocese. The Anglican church is doctrinally comprehensive enough for me to fit in with my Mariavtism without any problem.
Source

Knowing about the “Episcopal episode,” we invited him of course to the conference Bringing the Episcopal Church to Cracow, which took place in March of this year at St. Martin’s. Since then he has been accompanying us in our initiative practically all the time. Together with Bishop Pierre Whalon he celebrated the first Episcopal Eucharist at the conclusion of the conference in Cracow. He was also present at the retreat in Poznan and there too, with the Rev. Tony Litwinski, celebrated the Service of Holy Communion. When at the end of the retreat we were thinking about future activities of our Episcopal Network, he suggested celebrating services in Cracow. Of course, we immediately took up the idea. And that is why we can invite you now to St. Filip street on Saturday. We hope that we will be able to celebrate the presence of our Lord in the community of the faithful in a possibly large group. And if you cannot come, please remember us in your prayers.

If you would like to find out more about Br. Pawel’s religious views, here you will find an interview with him, and here his text on imitating Mary (both in English).

Dane do wpłaty:
87 8539 0001 0000 1111 2002 0020
Parafia Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w Nowej Sobótce

As you have probably noticed, we are supported in our efforts to establish an Episcopal presence in Poland by brothers and sisters from the Old Catholic Church of the Mariavites. We ourselves feel connected to Mariavitism also by means of our membership in the Ecumenical Mariavite Order. And so we would like to encourage you to support this little Mazovian Mariavite parish with even a few dollars or euros. Their means are EXTREMELY limited, but the parishioners and the priest (who is the most promising Mariavite theologian today and a very kind and warm person) have a lot energy and very good plans for the future. Their needs are vast but so is their commitment and vision. We donated what we could.

Bank data:
Account holder:  Parafia Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w Nowej Sobótce
IBAN: PL87853900010000111120020020
SWIFT: GBWCPLPP