The following text is a Polish translation of the Holy Eucharist: Rite Two from the 1979 BCP which we will use for the Episcopal meeting on March 31. We would like to thank Rev. Dr. Gregory Neal for the permission to use his pictures to illustrate the text.
Jak nietrudno się domyślić, poniższe tłumaczenie Rytu II Nabożeństwa Eucharystycznego wg „Modlitewnika Powszechnego” (Book of Common Prayer) z 1979 r. powstało z myślą o spotkaniu Przybliżyć Kościół Episkopalny , które odbędzie się 31 marca w Krakowie. Przetłumaczyliśmy w całości Ryt II wraz z modlitwą eucharystyczną A oraz części zmienne (propria) na przypadającą w tym dniu pamiątkę Johna Donna, anglikańskiego kapłana i poety. Staraliśmy się przy tym zachować równowagę pomiędzy wiernością tekstowi oryginalnemu oraz podobieństwem do analogicznych tekstów liturgicznych w języku polskim, po to, aby treść, nie tracąc cech specyficznych anglikańskiej liturgii, była jednak maksymalnie rozpoznawalna dla polskiego ucha i oka. Zamieszczamy je na blogu z prośbą o komentarze. Jeżeli chcielibyście nam pomóc, przeczytajcie je, w miarę możliwości na głos. Zastanówcie się nad tym, co można w nim poprawić i prześlijcie nam swoje uwagi w komentarzu, mailem albo za pośrednictwem Facebooka . Dla lepszej orientacji w tekście dołączyliśmy do niego kilka ilustracji, za których udostępnienie dziękujemy prezbiterowi Zjednoczonego Kościoła Metodystycznego w Stanach Zjednoczonych, ks. dr Gregowi Nealowi .
ŚWIĘTA EUCHARYSTIA: RYT DRUGI
SŁOWO BOŻE
[Można zaśpiewać hymn, psalm lub pieśń na wejście.
Zgromadzeni wstają, celebrans mówi]
Błogosławiony niech będzie Bóg: Ojciec, Syn i Duch Święty.
Zgromadzeni I błogosławione Jego Królestwo, teraz i na wieki. Amen.
[Zamiast powyższego od Wielkanocy do Zesłania Ducha Świętego]
Celebrans Alleluja. Chrystus zmartwychwstał.
Zgromadzeni Pan zmartwychwstał prawdziwie. Alleluja.
[W Wielkim Poście oraz przy innych okazjach pokutnych]
Celebrans Błogosławmy Panu, który odpuszcza wszystkie nasze grzechy.
Zgromadzeni Jego łaska trwa na wieki.
[Celebrans może odmówić następującą modlitwę]
Wszechmogący Boże, przed Tobą otwarte są wszystkie serca, Tobie znane są wszystkie pragnienia i żadna tajemnica nie jest przed Tobą zakryta: Oczyść myśli naszych serc przez tchnienie Twego Ducha Świętego, abyśmy doskonale Cię miłowali i godnie wysławiali Twe święte Imię, przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
[Jeśli jest to przewidziane, można zaśpiewać/odmówić następujący hymn, stojąc]
Chwała na wysokości Bogu
A pokój Jego ludziom na ziemi.
Panie Boże, Królu nieba,
wszechmogący Boże i Ojcze,
wielbimy Cię, dzięki Ci składamy,
wysławiamy Cię, bo wielka jest chwała Twoja.
Panie Jezu Chryste, Jednorodzony Synu Ojca,
Panie Boże, Baranku Boży,
który gładzisz grzechy świata;
zmiłuj się nad nami;
który siedzisz po prawicy Ojca:
przyjmij modlitwę naszą.
Albowiem tylko Tyś jest święty,
Tylko Tyś jest Panem,
Tylko Tyś Najwyższy,
Jezu Chryste,
Z Duchem Świętym,
w chwale Boga Ojca.
Amen.
[Przy innych okazjach użyte mogą zostać następujące formuły]
Panie, zmiłuj się.
Chryste, zmiłuj się.
Panie, zmiłuj się.
[bądź]
Kyrie eleison,
Christe eleison,
Kyrie eleison,
[albo]
Święty Boże,
Święty Mocny,
Święty Nieśmiertelny,
Zmiłuj się nad nami.
Kolekta [modlitwa] dnia
[Celebrans, zwracając się do zgromadzonych]
Pan z wami
Zgromadzeni I z tobą niech będzie Pan
Celebrans Módlmy się.
[Celebrans odmawia Kolektę]
Wszechmogący Boże, któryś jest prapoczątkiem i źródłem wszelkiego bytu: Otwórz nasze oczy, abyśmy, wraz z Twoim sługą Johnem Donnem, dostrzegli, że wszystko, co istnieje, jest zwierciadłem, w którym możemy dostrzec Ciebie; przez Jezusa Chrystusa, Pana naszego, który żyje i króluje z Tobą i Duchem Świętym, jeden Bóg, na wieki wieków.
Zgromadzeni Amen.
Czytania
[Zgromadzeni siadają. Następują czytania, zapowiadane przez lektora]
Czytanie z…
[Po każdym z czytań lektor może powiedzieć]
Oto Słowo Pańskie
Zgromadzeni Bogu niech będą dzięki
[albo]
Tu kończy się czytanie
[Po każdym czytaniu może zostać zachowana cisza albo odśpiewany psalm, hymn lub pieśń.
Następnie wszyscy wstają, a diakon albo kapłan czyta Ewangelię z następującym wprowadzeniem]
Święta Ewangelia naszego Pana Jezusa Chrystusa według…
Zgromadzeni Chwała Tobie Chryste
[Po Ewangelii czytający mówi]
Oto Ewangelia Pana.
Zgromadzeni Sława Tobie, Chryste.
Kazanie
[W niedziele i w większe święta, wszyscy stojąc odmawiają]
Nicejskie wyznanie wiary
Wierzę w jednego Boga,
Ojca Wszechmogącego,
Stworzyciela nieba i ziemi,
wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych.
I w jednego Pana Jezusa Chrystusa,
Syna Bożego Jednorodzonego,
który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami,
Bóg z Boga,
Światłość ze Światłości,
Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego.
Zrodzony a nie stworzony,
współistotny Ojcu,
a przez Niego wszystko się stało.
On to dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba.
I za sprawą Ducha Świętego
przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem.
Ukrzyżowany również za nas,
pod Poncjuszem Piłatem został umęczony i pogrzebany.
I zmartwychwstał dnia trzeciego,
jak oznajmia Pismo.
I wstąpił do nieba, siedzi po prawicy Ojca.
I powtórnie przyjdzie w chwale, sądzić żywych i umarłych,
a Królestwu Jego nie będzie końca.
Wierzę w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela,
który od Ojca i Syna pochodzi,
który z Ojcem i z Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę,
który mówił przez proroków.
Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół.
Wyznaję jeden Chrzest na odpuszczenie grzechów.
I oczekuję wskrzeszenia umarłych
i życia wiecznego w przyszłym świecie.
Amen
Modlitwy przyczynne (ludu): Forma IV
[Diakon lub inny prowadzący]
Módlmy się za Kościół i za świat
Spraw, Wszechmogący Boże, aby wszyscy wyznający Twe Imię zostali zjednoczeni w Twojej prawdzie, żyli ze sobą w Twojej miłości i objawiali Twoją chwałę w świecie.
[Moment ciszy]
Panie, w swym miłosierdziu,
wysłuchaj modlitwy naszej.
Prowadź żyjących w tym kraju i wszystkie narody drogami sprawiedliwości i pokoju, abyśmy szanowali się wzajemnie i służyli wspólnemu dobru.
[Moment ciszy]
Panie, w swym miłosierdziu,
wysłuchaj modlitwy naszej.
Daj nam wszystkim głęboki szacunek do ziemi jako Twojego tworu, abyśmy właściwie używali jej zasobów w służbie innym oraz ku Twojej czci i chwale.
[Moment ciszy]
Panie, w swym miłosierdziu,
wysłuchaj modlitwy naszej.
Pobłogosław wszystkich tych, z którymi czujemy się blisko związani w życiu i spraw,
abyśmy służyli Chrystusowi w nich, i miłowali się wzajemnie jak On nas umiłował.
[Moment ciszy]
Panie, w swym miłosierdziu,
wysłuchaj modlitwy naszej.
Pociesz i ulecz wszystkich cierpiących na ciele, umyśle czy duchu, obdarz ich odwagą i nadzieją w ich potrzebie oraz udziel im radości Twego zbawienia.
[Moment ciszy]
Panie, w swym miłosierdziu,
wysłuchaj modlitwy naszej.
Zawierzamy Twemu miłosierdziu wszystkich zmarłych, aby spełniła się Twoja wola w
stosunku do nich, i prosimy, abyśmy mogli [wraz z Johnnem Donnem i] ze wszystkimi świętymi mieć udział w Twoim wiekuistym Królestwie.
[Moment ciszy]
Panie, w swym miłosierdziu,
wysłuchaj modlitwy naszej.
[Celebrans dodaje modlitwę końcową]
Wyznanie win
[Wyznanie win ma miejsce tutaj, jeśli nie było go wcześniej. W przeciwnym razie może zostać pominięte
Diakon lub celebrans wzywa]
Wyznajmy nasze grzechy przeciwko Bogu i naszemu bliźniemu.
[Można zachować ciszę]
[Duchowny i zgromadzeni modlą się wspólnie ]
Najmiłościwszy Boże,
wyznajemy, że zgrzeszyliśmy przeciwko Tobie
myślą, mową i uczynkiem,
tym, co uczyniliśmy,
i tym, co zaniedbaliśmy.
Nie miłowaliśmy Cię całym naszym sercem;
nie miłowaliśmy naszych bliźnich jak siebie samych.
Szczerze żałujemy i odczuwamy głęboką skruchę.
Przez wzgląd na Twego Syna Jezusa Chrystusa,
zmiłuj się nad nami i przebacz nam;
abyśmy odtąd z radością wypełniali Twoją wolę
i podążali Twoimi drogami,
ku chwale Twego Imienia. Amen.
[Biskup, jeśli jest obecny, albo kapłan, wstaje i mówi]
Niech Wszechmogący Bóg zmiłuje się nad wami, odpuści wam wszystkie grzechy wasze przez Jezusa Chrystusa Pana naszego, umocni was we wszystkim, co dobre, i mocą Ducha Świętego zachowa was do życia wiecznego. Amen.
Życzenie pokoju
[Wszyscy stoją. Celebrans zwraca się do obecnych, mówiąc]
Pokój Pański niech zawsze będzie z wami.
Zgromadzeni I z tobą niech będzie Pan.
[Duchowni i zgromadzeni mogą wymienić pozdrowienie w imię Pańskie]
Komunia Święta (A)
[Celebrans może rozpocząć ofertorium jedną lub kilkoma sentencjami z Pisma Świętego
Podczas ofertorium można zaśpiewać hymn, psalm albo pieśń
Przedstawiciele zgromadzonych przynoszą diakonowi lub celebransowi dary chleba i wina oraz pieniądze lub inne ofiary. Zgromadzeni stoją podczas gdy ofiary są przekazywane i
umieszczane na ołtarzu]
Wielka Modlitwa Dziękczynna (Eucharystyczna)
[Zgromadzeni nadal stoją. Celebrans (biskup lub kapłan) zwraca się do nich i śpiewa lub mówi]
Pan z wami.
Zgromadzeni I z tobą niech będzie Pan.
Celebrans W górę serca.
Zgromadzeni Wznosimy je do Pana.
Celebrans Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu.
Zgromadzeni Godną i sprawiedliwą jest rzeczą dziękować Mu i wysławiać Go.
[Następnie, zwracając się twarzą do ołtarza, celebrans kontynuuje]
Zaprawdę godną, dobrą i radosną jest rzeczą zawsze i wszędzie dzięki Tobie składać, Ojcze Wszechmogący, Stworzycielu nieba i ziemi.
[Tutaj śpiewa się lub odmawia odpowiednią prefację. W tym wypadku prefację na pamiątkę świętego]
Za cudowną łaskę i cnoty, które ogłosiłeś we wszystkich swoich świętych, będących wybranymi naczyniami Twej łaski i światłami dla świata w swoich pokoleniach.
Wysławiamy Cię, łącząc nasze głosy z aniołami i archaniołami i z całym zgromadzeniem niebiańskim, którzy bez końca wyśpiewują ten hymn, głosząc chwałę Twojego Imienia:
Celebrans i zgromadzeni
Święty, Święty, Święty Pan Bóg Zastępów.
Pełne są niebiosa i ziemia Chwały Twojej.
Hosanna na wysokości.
Błogosławiony, który idzie w Imię Pańskie.
Hosanna na wysokości.
[Zgromadzeni stają lub klękają
Celebrans następnie kontynuuje
]
Święty i łaskawy Ojcze: w swej nieskończonej miłości uczyniłeś nas dla siebie, kiedy zaś popadliśmy w grzech i zostaliśmy podporządkowani złu i śmierci, w swoim miłosierdziu posłałeś Jezusa Chrystusa, swego jedynego i wiekuistego Syna, aby dzielił z nami naszą ludzką naturę, żył i umarł jak jeden z nas, by nas pojednać z Tobą, Bogiem i Ojcem wszystkich.
On rozpostarł swoje ramiona na krzyżu i, posłuszny Twojej woli, złożył siebie samego w doskonałej ofierze za cały świat.
W nocy, zanim został wydany na mękę i śmierć, nasz Pan Jezus Chrystus wziął chleb i,
dzięki Tobie składając, łamał i dawał swoim uczniom, mówiąc: “Bierzcie i jedzcie: To jest Ciało moje, za was wydane. To czyńcie na moja pamiątkę”.
Po wieczerzy wziął kielich i, dzięki Tobie składając, dawał im, mówiąc: “Pijcie z niego wszyscy: To jest Krew moja Nowego Przymierza, która za was i za wielu jest wylana na odpuszczenie grzechów. To ilekroć czynić będziecie, na moją pamiątkę czyńcie”.
Przeto ogłaszamy tajemnicę wiary:
Celebrans i zgromadzeni
Chrystus umarł.
Chrystus zmartwychwstał.
Chrystus przyjdzie ponownie.
[Celebrans kontynuuje]
W tej ofierze chwały i dziękczynienia obchodzimy, Ojcze, pamiątkę naszego odkupienia. Wspominając Jego śmierć, zmartwychwstanie i wniebowstąpienia, ofiarujemy Ci te dary.
Uświęć je swoim Duchem Świętym, ażeby były dla Twego ludu ciałem i krwią Twego Syna,
świętym pokarmem i napojem nowego i wiecznego życia w Nim. Uświęć też nas, abyśmy z wiarą przyjęli ten święty Sakrament i służyli Ci w jedności, wytrwaniu i pokoju, i zgromadź
nas w dniu ostatecznym ze wszystkimi swymi świętymi w radości Twego wiecznego Królestwa.
O wszystko to prosimy przez Twego Syna Jezusa Chrystusa: Przez Niego, z Nim i w Nim, Tobie Boże, Ojcze wszechmogący, w jedności Ducha Świętego, wszelka cześć i chwała, teraz i na wieki. AMEN.
Przeto teraz, pouczeni przez naszego Zbawiciela Chrystusa,
ośmielamy się mówić:
Ojcze nasz, któryś jest w niebie
święć się imię Twoje;
przyjdź królestwo Twoje;
bądź wola Twoja jako w niebie tak i na ziemi;
chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj;
i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy;
naszym winowajcom;
i nie wódź nas na pokuszenie;
ale nas zbaw ode Złego.
Albowiem Twoje jest Królestwo
i moc, i chwała
na wieki wieków. Amen.
Łamanie chleba
[Celebrans łamie Chleb konsekrowany
Następuje moment ciszy
Następnie śpiewa się lub mówi]
[Alleluja.] Chrystus został złożony w ofierze jako nasza Pascha;
Przeto odprawiajmy nasze święto. [Alleluja.]
[W Wielkim Poście Alleluja opuszcza się, można je opuścić także w innych okresach, z wyjątkiem okresu wielkanocnego]
[Zwracając się do zgromadzonych, celebrans wypowiada następujące zaproszenie]
Dary Boże dla ludu Bożego.
[i może dodać]
Przyjmijcie je na pamiątkę tego, że Chrystus dla was umarł, i karmcie się Nim w waszych sercach przez wiarę, z dziękczynieniem.
[Duchowni przyjmują Sakrament pod obydwiema postaciami, a następnie od razu udzielają go zgromadzonym
Chleb i Kielich jest podawany z następującymi słowami]
Ciało (Krew) Pana naszego Jezusa Chrystusa niech cie zachowa w życiu wiecznym. [Amen.]
Ciało Chrystusa, chleb z niebios. [Amen.]
Krew Chrystusa, kielich zbawienia. [Amen.]
[W czasie udzielania Komunii śpiewa się niekiedy hymny, psalmy lub pieśni]
[Po Komunii celebrans wzywa]
Módlmy się.
Celebrans i zgromadzeni
Wiekuisty Boże, Ojcze niebieski,
łaskawie przyjąłeś nas jako żywych członków [wspólnoty]
Twojego Syna, naszego Zbawiciela Jezusa Chrystusa,
i nakarmiłeś nas duchowym pokarmem
w Sakramencie Jego Ciała i Krwi.
Poślij nas teraz w świat w pokoju,
i daj nam siłę i odwagę,
abyśmy Cię miłowali i służyli Ci
w radości i prostocie serca,
przez Chrystusa, naszego Pana. Amen.
[albo]
Wszechmocny i wieczny Boże,
dziękujemy Ci za to, że nakarmiłeś nas duchowym pokarmem
najdroższego Ciała i Krwi
swego Syna, naszego Zbawiciela Jezusa Chrystusa,
i że w tych świętych tajemnicach dajesz nam pewność,
że jesteśmy żywymi członkami ciała Twego Syna
i dziedzicami Jego wiecznego Królestwa.
A teraz, Ojcze, poślij nas,
abyśmy sprawowali dzieło, które nam powierzyłeś,
miłowali i służyli Ci
jako wierni świadkowie Chrystusa, naszego Pana.
Tobie, Jemu i Duchowi Świętemu
niech będzie cześć i chwała, teraz i na wieki. Amen.
[Biskup, jeśli jest obecny, albo kapłan, może udzielić błogosławieństwa zgromadzonym]
[Diakon albo celebrans rozsyła zgromadzenie słowami]
Idźmy w imię Chrystusa.
[albo]
Idzcie w pokoju miłować i służyć Panu.
[albo]
Idzcie w świat, radując się mocą Ducha Świętego.
[albo]
Błogosławmy Panu.
W każdym wypadku zgromadzeni odpowiadają Bogu niech będą dzięki.
[W okresie wielkanocnym może tu zostać dodane “Alleluja, alleluja”.
Wówczas odpowiedz zgromadzenia brzmi: “Bogu niech będą dzięki Alleluja, alleluja”]